به گزارش عصر تحلیل، یبوست به‌معنای تغییر در عادت‌های روده است؛ در این شرایط ممکن است تعداد دفعه‌های اجابت‌مزاج، کم یا مدفوع خیلی سفت، خیلی کوچک یا سخت برای دفع باشد. افراد مبتلا به یبوست ممکن است نیاز مکرر به زور زدن و فشار آوردن در زمان دفع داشته باشند و احساس کنند روده‌شان بعد از دفع خالی نشده است.
به‌طور کلی، یبوست بیماری محسوب نمی‌شود، اما ممکن است نشانه یک مشکل پزشکی دیگر باشد، می‌تواند کوتاه یا طولانی‌مدت باشد و با افزایش سن، بیشتر اتفاق می‌افتد.
اجابت‌مزاج کمتر از سه‌بار در هفته، مدفوع سفت، خشک یا توده‌ای، مدفوعی که دفع آن سخت یا دردناک است و احساس عدم‌دفع تمام مدفوع از نشانه‌های بیوست در انسان‌ها هستند ولی الگوهای اجابت‌مزاج در هر فرد متفاوت است و تنها خود فرد، الگوی طبیعی اجابت‌مزاج خود را می‌شناسد.
بروز یبوست ممکن است به طور هم‌زمان بیش از یک علت داشته باشد.
حرکت آهسته مدفوع در کولون، تخلیه تاخیری کولون به دلیل اختلال‌های کف لگن (به‌خصوص در زنان) و جراحی کولون، اختلال‌های عملکردی دستگاه گوارش، مثل سندرم روده تحریک‌پذیر این‌ها از دلایل بروز یبوست در افراد می‌باشند.
یبوست ممکن است زمانی رخ دهد که زندگی یا روال روزانه ما تغییر کند. به عنوان مثال، اجابت‌مزاج می‌تواند در صورت تغییر روال‌های روزانه دستخوش تغییر شود. مثلا در شرایط بارداری، سن‌مان افزایش پیدا کند، رفتن به سفر، نیاز به اجابت‌مزاج را نادیده بگیریم، تغییر داروهایمان، مقدار و نوع آن‌چه را می‌خوریم، تغییر بدهیم، بعضی مشکلات سلامتی و تغذیه‌ای، نخوردن فیبر کافی، عدم نوشیدن مایعات کافی یا کم‌آبی بدن، عدم‌انجام فعالیت بدنی کافی و … .
چه افرادی بیشتر مستعد یبوست هستند؟
زنان، به‌ویژه در دوران بارداری یا بعد از زایمان، سالمندان( به دلیل کم‌تحرکی)، افرادی که فیبر کمی مصرف می‌کنند یا اصلاً فیبر نمی‌خورند، افرادی که از داروها یا مکمل‌های غذایی خاصی استفاده می‌کنند و افرادی که مشکلات سلامتی خاصی دارند، مثل افراد دارای اختلال‌های عملکردی دستگاه گوارش
پزشکان از بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی، معاینه فیزیکی یا آزمایش‌های پزشکی برای تشخیص و یافتن علت یبوست استفاده می‌کنند. برای پیشگیری از یبوست از راهکارهایی مانند: داشتن رژیم‌غذایی حاوی فیبر کافی، نوشیدن آب و مایعات فراوان، داشتن فعالیت‌بدنی منظم و داشتن اجابت‌مزاج در ساعت معینی از هرروز باید استفاده کرد.
درمان یبوست معمولاً با اصلاح سبک زندگی و تغییرات در رژیم غذایی آغاز می‌شود. این شامل مواردی است که در بخش پیشگیری از یبوست به آن‌ها اشاره شده است. ملین‌ها که به حرکت مدفوع در روده کمک می‌کنند، از جمله داروهای مورد استفاده در درمان یبوست به شمار می‌آیند. برخی از ملین‌ها شامل موارد زیر هستند:
مکمل‌های فیبری، ملین‌های محرک، که با کمک به حرکت‌های روده، به حرکت آسان‌تر مدفوع در روده کمک می‌کنند، ملین‌های اسموتیک، که با افزایش ترشحات روده، به حرکت آسان‌تر مدفوع در روده کمک می‌کنند، شیاف‌های ملین و بعضی روغن‌های معدنی
اگر یبوست به‌قدری شدید باشد که باعث ایجاد توده سفت مدفوع در روده شود (و توده مدفوع نتواند در طول دستگاه گوارش حرکت کند)، ممکن است نیاز به استفاده از اِنِما (تنقیه) باشد.
در صورتی که یبوست مزمن با سایر درمان‌ها بهبود نیابد، ممکن است با تشخیص پزشک، نیاز به انجام جراحی به وجود آید.
در صورت ابتلا به یبوست باید فیبر کافی بخوریم و برای کمک به عملکرد بهتر فیبر، لازم است مایعات زیاد بنوشیم.
بزرگسالان باید با توجه به سن و جنسیتشان، روزانه حدود ۲۲ تا ۳۴ گرم فیبر مصرف کنند.
پزشک معالج یا یک متخصص تغذیه می‌تواند در برنامه‌ریزی برای وعده‌های غذایی با فیبر بالا به ما کمک کند. همچنین، باید توجه داشته باشیم که میزان فیبر مصرفی را به‌تدریج افزایش دهیم تا بدنمان به این تغییر عادت کند.
غلات کامل مثل نان و پاستای تهیه‌شده با گندم کامل و جو دوسر، حبوبات مثل عدس، لوبیا سیاه، لوبیا قرمز، نخود، میوه‌هایی مثل سیب با پوست، پرتقال و گلابی، سبزیجات مثل هویج، کلم‌بروکلی، نخود سبز و آجیل مثل بادام و بادام‌زمینی می‌تواند منابع بسیار خوبی جهت تامین فیبر مورد نیاز بدن بشمار روند.
برای افزایش تأثیر فیبر بر عملکرد روده‌ها، باید آب و مایعات دیگر نظیر آب‌میوه‌ها، آب سبزیجات طبیعی و سوپ‌های رقیق مصرف کنیم. این کار مدفوع را نرم‌تر کرده و باعث سهولت در دفع آن می‌شود. نوشیدن مقدار کافی آب و مایعات نیز روشی مناسب برای جلوگیری از کم‌آبی بدن است. هیدراته ماندن (دریافت آب کافی) برای سلامت کلی بدن مفید بوده و به پیشگیری از یبوست کمک می‌کند.
پزشک می‌تواند با توجه به سایز، وضعیت سلامت، میزان فعالیت و محل زندگی، میزان نیاز ما به آب و مایعات دیگر را تخمین بزند.
برای کمک به پیشگیری یا بهبود یبوست، لازم است از مصرف غذاهای فاقد فیبر یا کم‌فیبر مانند چیپس، فست‌فود، گوشت، غذاهای آماده (مانند برخی غذاهای منجمد) و غذاهای فرآوری‌شده (مانند هات‌داگ) اجتناب کنیم.
اگر علائم ما با اقدام‌های خودمراقبتی بهبود نیابند یا سابقه خانوادگی سرطان کولون یا رکتوم داشته باشیم، لازم است با پزشک مشورت کنیم. همچنین، در صورتی که یبوست ما همراه با هرکدام از علائم زیر باشد، باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنیم: خون‌ریزی از رکتوم، خون در مدفوع، درد مداوم در شکم، عدم‌توانایی در خروج گاز روده، استفراغ، تب و کمردرد و گاهش بی‌دلیل وزن
عوارض یبوست مزمن عبارتند از:
تورم بافت‌های اطراف مقعد که به آن بواسیر (هموروئید) هم گفته می‌شود، پارگی بافت مقعد (شقاق مقعدی)، تجمع توده سفت مدفوع در روده ، به نحوی که حرکات روده نتواند آن را حرکت بدهد و دفع کند. در این شرایط(که بیشتر در افراد مسن و کودکان دیده می شود) ممکن است به انجام مداخله‌ای مثل اِنِما یا جراحی نیاز پیدا کنیم، گاهی اوقات فشار زیاد هنگام دفع مدفوع منجر به بیرون‌زدگی قسمتی از روده از دهانه مقعد می‌شود که به آن افتادگی راست‌روده (پرولاپس رکتوم) می‌گویند. در برخی موارد، برای رفع این مشکل نیاز به جراحی است.
به طور کلی، با وجود آنکه یبوست یک مشکل شایع است، می‌توان با اصلاح سبک زندگی و به‌ویژه تغییرات در رژیم غذایی، در بسیاری از موارد به پیشگیری و درمان آن کمک کرد.
انتهای پیام/
