به گزارش عصر تحلیل؛ در روز‌های اخیر، تعداد بالای آرای باطله در کنار پایین‌ترین نرخ مشارکت بعد از انقلاب، موضوع بحث و جدل‌های فراوان در فضای مجازی شده است. اصولگرایان معتقدند دو عامل در کاهش آرای ابراهیم رئیسی موثر بوده است. اولین عامل شیوع همه‌گیری بیماری کرونا بوده که موجب شده بسیاری از مردم زحمت حضور پای صندوق‌های رای را به خود ندهند.
علیرضا وهاب زاده مشاور وزیر بهداشت در توئیتی نوشته «گروه‌های حساس، بیماران و سالمندان جمعیتی در حدود ۱۰میلیون نفر را تشکیل می‌دهند که بسیاری از آنها به خاطر نگرانی از کرونا نتوانستند در انتخابات مشارکت کنند و متاسفانه امکان اخذ رای نیز از همه این عزیزان فراهم نبود. قطعا شیوع و ترس از کرونا در آمار مشارکت آنها بسیار موثر بوده است.»
روزنامه جام جم هم در تحلیلی نوشته «بر اساس نتایج نظرسنجی‌های مرکز تحقیقات رسانه ملی این میزان می‌تواند حدود ۱۰درصد در نظر گرفته شود. به عبارت دیگر اگر شرایط ویژه کرونا بر جامعه حاکم نبود میزان مشارکت می‌توانست به ۶۰درصد افزایش یابد.»
برخی دیگر از اصولگرایان نیز معتقدند عملکرد دولت روحانی، عامل اصلی کاهش مشارکت مردم در انتخابات بوده است. مشرق نیوز در تحلیلی سه روز قبل از انتخابات نوشته بود «در جریان آسیب‌شناسی علل کمرنگی حضور مردم در پای صندوق‌های رای، بسیاری از نظرسنجی‌ها عدم تحقق وعده‌های انتخاباتی حسن روحانی را گواهی بر بی‌اعتمادی نسبت به صندوق رای در کشور می‌دانند. در سال ۹۲ حسن روحانی در پایان نخستین برنامه انتخاباتی تلویزیونی خود، جلوی دوربین یک کلید را در دست خود بالا گرفت و گفت: من می‌خواهم بگویم همه چیز با تدبیر و امید و با کلید تدبیر حل خواهد شد. شما بدانید (با این کلید) مسئله هسته‌ای و تحریم‌ها هم حل خواهد شد و رونق اقتصادی هم ایجاد خواهد شد»
آمار تفکیک استانی انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰
بعد از انتخابات میزان مشارکت در هر استان به تفکیک مشخص شد. در این آمار استان فارس با ۳۲ درصد مشارکت، کمترین میزان مشارکت را داشت و بعد از آن تهران با ۳۴ درصد مشارکت، در رده بعدی قرار داشت. با این حال استاندار فارس می‌گوید مشارکت در این استان ۴۸ درصد بوده است و هنوز هم آمار دقیقی از میزان واقعی مشارکت در این استان منتشر نشده است.
اهمیت شهر شیراز از این جهت است که در جریان اعتراضات دی ۹۶، مرداد ۹۷ و آبان ۹۸، هر سه بار شدت درگیری‌ها در شیراز بالا بود. نوید افکاری کشتی گیر شیرازی از معدود افرادی بود که بعد از اعتراضات تابستان ۹۷ اعدام شد. با این حال گذشته از استان فارس، که همچنان وضعیت مبهمی دارد، اما در دو استان کشور، وضعیت آرای ابراهیم رئیسی با چالش جدی مواجه است.
آمار مشارکت انتخابات در کردستان
میزان مشارکت در استان کردستان ۳۷ درصد بود و یکی از مناطقی بود که میزان مشارکت در آن زیر ۴۰ درصد بود. از افرادی که در این استان پای صندوق‌های رای حاضر شدند، ۴۱ درصد به ابراهیم رئیسی رای داده بودند. در واقع در این استان ابراهیم رئیسی ۱۵ درصد آرای واجدین شرایط را به دست آورد.
ابراهیم رئیسی پیش از این توانسته بود اعتماد مولانا عبدالحمید، رهبر اهل سنت زاهدان را کسب کند، اما عموما مردم سنندج نگاه به زاهدان ندارند و تحت تاثیر مسائلی دیگر، تصمیم به حمایت از ابراهیم رئیسی نداشتند.
مشارکت در استان البرز
در استان البرز هم ماجرا به شکلی دیگر تکرار شد. در این استان مشارکت از کردستان بیشتر بود و به رقم ۴۲ درصد رسید، اما میزان آرای باطله باعث شد ابراهیم رئیسی در این استان ۳۷ درصد باشد که در مجموع در این استان هم تنها ۱۵ درصد کل واجدین رای دادن را شامل می‌شد. به صورت دقیق تر، ۱۵.۲ درصد در البرز و ۱۵.۴ درصد واجدین رای در استان کردستان به رئیس جمهور منتخب ایران رای داده‌اند که این آمار پایین، می‌تواند خیلی زود برای دولت چالش ایجاد کند. ابراهیم رئیسی به خوبی می‌داند شهر کرج یکی از مهمترین پایگاه‌های اعتراضات سیاسی در آبان ۹۸ بود.
قمی‌ها و بیرجندی‌ها
در میان ۲۷ استانی که نرخ مشارکت و آرای ابراهیم رئیسی در آنها مشخص شده است، تنها کردستان و البرز هستند که نرخ آرای ابراهیم رئیسی تا این اندازه پایین است. البته ابراهیم رئیسی در هیچ استانی به جز خراسان جنوبی نتوانسته است رای ۵۰ درصد واجدان رای را به دست بیاورد. (قسمتی از آرای استان خراسان جنوبی، به خاطر پیوند‌های خانوادگی رئیسی بوده است) بعد از خراسان جنوبی با ۶۱ درصد، استان قم با ۴۱ درصد قرار می‌گیرد که به نسبت رقم بسیار پایینی است، ۴۴ درصد واجدان رای در استان قم به ابراهیم رئیسی رای داده بودند.
قهر بجنوردی‌ها
آخرین نکته جالب این انتخابات، کاهش هجده درصدی تعداد آرای ابراهیم رئیسی در استان خراسان شمالی نسبت به دوره گذشته است که بیشترین میزان کاهش آرای او در میان ۲۷ استانی است که نتیجه انتخابات در آنها اعلام شده است!
اگرچه ابراهیم رئیسی در همه استانها بالاترین رای را کسب کرده، اما میزان آرای او در تمام استانها چیزی حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد کل آرا بوده است؛ این یعنی رئیس جمهور هشتم در خوش‌بینانه‌ترین حالت رای پایین مردم را با خود به همراه داشته است. این موضوع بیش از آنکه برای ابراهیم رئیسی محل سوال باشد، دغدغه مهمی برای حاکمیت باید باشد که چگونه آمار مشارکت اینهمه پایین آمده است؟ اتفاقات مهمی مثل دیماه ۹۶ و افزایش قیمت بنزین و حوادث تلخ آبانماه ۹۸ و ماجرای شلیک به هواپیمای اوکراینی بسیار در نااامیدی مردم تاثیرگذار بود و اگرچه رئیسی نقش ویژه‌ای در آنها نداشت اما پیامد این اتفاقات رای پایین و شکننده او در انتخابات بوده است.
