به گزارش عصر تحلیل، شیراز یکی از کلان شهر های ایران و مرکز استان فارس است. این شهر در جنوب غربی ایران واقع شده و گنجینه‌ای از فرهنگ پارسی است. شیراز پایتخت سابق ایران، در دوران سلسله زند و همچنین محل تولد شاعران بزرگ پارسی، حافظ و سعدی می باشد. طبق آخرین سرشماری که در سال ۱۳۹۵ انجام شد این شهر جمعیتی نزدیک به ۱٬۸۰۰٬۰۰۰ نفر دارد. شیراز جزء کلان شهرهای با آب و هوای نسبتا خوب در ایران می باشد.
شیراز در بخش مرکزی استان فارس، در ارتفاع ۱۴۸۶ متر بالاتر از سطح دریا و در منطقهٔ کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای معتدلی دارد. این شهر، از سمت غرب به کوه دراک، از سمت شمال به کوه‌های بمو، سبزپوشان، چهل‌مقام و باباکوهی از رشته‌کوه‌های زاگرس محدود شده‌است. میانگین دما این شهردر تیرماه (گرم‌ترین ماه سال) ۳۰ درجهٔ سانتی‌گراد و در دی‌ماه (سردترین ماه سال)، ۵ درجهٔ سانتی‌گراد می‌باشد و میانگین سالانهٔ دما ۱۸ درجهٔ سانتی‌گراد است. میزان بارندگی سالیانهٔ شهر شیراز ۳۳۷٫۸ میلی‌متر می‌باشد.
درادامه گزارش «#گردشگر» که توسط تحریریه عصر تحلیل تهیه و گرد آوری شده به معرفی شهر شیراز و برخی از جاذبه های تاریخی و طبیعی آن می پردازیم که در ادامه می خوانید:
از دیدگاه تاریخی
نام شیراز در کتاب‌ها و اسناد تاریخی، با نام‌های مختلفی نظیرتیرازیس، شیرازیس و شیراز به ثبت رسیده است. همچنین برطبق تاریخ ایران، سکونت دائمی در محل شهر شیراز شاید به دوران ساسانی و حتی پیش از آن برسد. اما اولین اشاره‌های معتبر در مورد این شهر به اوایل دوران اسلامی بر می‌گردد.
استان فارس ساسانیان شامل استان فارس، یزد، حاشیه خلیج فارس و جزایر آن و بخشی از خوزستان کنونی بود، و طی حملات اعراب بین سال‌های ۶۴۰–۶۵۳ میلادی به تسخیر درآمد.
در سده چهارم و پنجم هجری قمری سلسلهٔ آل بویه فارس، شیراز را به پایتختی برگزیدند.در این دوران شیراز به بزرگترین شهر استان فارس تبدیل شده بود. سپس اتابکان فارس از نیمهٔ سدهٔ ۶ هجری بر شیراز مستولی شدند. در دورهٔ آن‌ها شیراز شکوفا شد و بناهای متعددی نظیر مدرسه، بیمارستان، بازار اتابک ساخته شد و در سده سیزدهم میلادی، شیراز مرکزی پیشرو در علم و هنر بود. بخاطر تشویق حاکمان و وجود دانشمندان و هنرمندان، این شهر توسط جغرافی‌دانان قدیمی «دارالعلم» نامیده می‌شد.
سپس شیرازسال ۹۰۹ هجری به دست صفویه افتاد. پس ازآنکه در سال ۱۷۲۲ میلادی افغان‌ها به ایران حمله کردند و در نتیجه آن حکومت صفویه سقوط کرد، سپاه افغان یکسال پس از آن روانه شیراز شد و شیراز را پس از نه ماه محاصره و تحمل قحطی مجبور به تسلیم کرد. گفته می‌شود طی این محاصره حدود ۱۰۰ هزار تن از مردم شیراز کشته شدند. سپس در سال ۱۷۲۹ نادرشاه توانست شیراز را از دست افغان‌ها درآورد و خرابی‌های به بار آمده را ترمیم نماید. اما با شورش حکمرانان محلی در دوره افشاریان علیه نادر شاه، نادر شاه سپاهی را روانه شیراز کرد و شهر پس از چهار ماه محاصره سقوط کرد. پس از این حمله بسیاری از مردم شیراز از دم تیغ گذشتند و دو کله مناره در اطراف شهر برپا شد و باغ‌های اطراف شیراز نابود شد.
کریم خان زند، شیراز را در سال ۱۱۸۰ هجری قمری به عنوان پایتخت سلطنت خود برگزید. در این دوران شیراز رونقی دوباره یافت و بر جمعیت آن افزوده‌شد. بدستور کریم خان بناهای متعددی مانند ارگ جدید شهر، بازار وکیل، دیوانخانه، توپخانه، یک مسجد باشکوه و چند هزار مسکن برای لرها که در سپاه کریم خان بودند بنا شد. پس از کریم خان، جانشینان وی موفق به حفظ سلسله زندیه نشدند و پس از روی کار آمدن قاجارها، آقا محمد خان قاجار پایتخت را به تهران منتقل نمود. در دوره قاجاریه، سید علی محمد باب در سال ۱۲۶۱ هجری قمری در شهر شیراز شروع تبلیغ آیین خود ( فرقه بهاییت ) نمود. او به دلیل تبلیغ و اشاعه دروغ در دین دستگیر و از شهر اخراج شد. در زمان اشغال ایران در جنگ جهانی اول، شیراز از کانون‌های مبارزه با نیروهای خارجی بود و کمیته ملی حافظین استقلال ایران در این شهر فعالیت می‌کرد.
زبان
مردم شیراز زبان فارسی را با لهجه شیرازی تکلم می‌کنندظهور دو شاعر بزرگ فارسی نو، حافظ و سعدی، باعث تأثیرپذیری تمام جنبه‌های زندگی مردم شیراز از عصر مغول به پس از آثار این شاعران شد. بگونه‌ای که باعث افول گویش پیشین مردمان این شهر و حکمفرما شدن فارسی نو در این شهر شد.
فرهنگ
شیراز به شهر شعر در ایران معروف است. همچنین به باغ، گل و بلبل معروفیت دارد. این شهر دارای ۲۷ شاعر سرشناس است که از مهم ترین آنان می توان به حافظ ، سعدی، شوریده، قاآنی و بیژن سمندر اشاره کرد. وجود این تعداد شاعر نشان از اهمیت بالای شعر در فرهنگ مردم این شهر دارد.
جاذبه‌های تاریخی
شیراز به عنوان یکی از مهمترین مراکز گردشگری و توریستی ایران مطرح بوده و با جاذبه‌های تاریخی فراوان برای گردشگران داخلی و خارجی شناخته شده‌است .حال به اختصار به مهم ترین این جاذبه های تاریخی و طبیعی می پردازیم؛
آرامگاه کوروش کبیر
کوروش، بزرگ مرد تاریخ، از محبوب‌ترین و شهیرترین نامداران ایرانی است که طی دوران های مختلف از او به بزرگی و احترام بسیار یاد شده و در میان تمام ملت ها و ادیان جایگاه ویژه ای دارد. آرامگاه کوروش در گذشته میان باغ های سلطنتی قرار داشت و از هر سوی دشت نمایان بود؛ بنایی ساده اما بسیار زیبا و چشم گیر که با ۱۵۶ متر مربع مساحت و ۱۱ متر ارتفاع، پس از گذشت ۲۵ قرن هنوز استوار و پابرجا مانده است.
تخت جمشید
بنای باشکوه تخت جمشید بی‌شک برترین بنای تاریخی شیراز است، این بنای عظیم در فاصله‌ی ۵۷ کیلومتری شیراز قرار دارد و قدمت آن به ۵۱۸ سال قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد. این بنای تاریخی به دستور داریوش، شاه هخامنشی ساخته شده است.
بازار وکیل
بازار وکیل شیراز که در قسمت مرکزی شهر شیراز و در ضلع شرقی میدان شهرداری قرار دارد یکی از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران و یادگار زیبا از کریم خان زند است که شروع ساخت آن حدودا از سال ۱۱۳۷ خورشیدی آغاز شد و تا سال ۱۱۵۶ توسعه و تکمیل آن به طول انجامید.
مسجد وکیل
مسجد وکیل یکی از قدیمی‌ترین مساجد شیراز است که در دوره‌ی کریم خان زند، با استفاده از بهترین مصالحی که در آن زمان در دسترس بوده ساخته شده است.
حمام وکیل
حمام وکیل یکی از جاذبه های گردشگری شیراز است که در کنار مسجد و بازار وکیل که دو آثار برجسته‌ی دیگر از دوران زندیه هستند قرار دارد. حمام وکیل یکی از بزرگترین حمام‌های ساخته شده در زمان خود بود و با رعایت پیشرفته‌ترین اصول معماری زمان خود طراحی و ساخته شده است.
آرامگاه حافظ
حافظیه یا آرامگاه حافظ مجموعه آرامگاهی در شمال شیراز است که لسان‌الغیب، حافظ شیرازی در آن مدفون است.
نام کامل این شاعر، خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین حافظ شیرازی است که به اختصار حافظ خوانده می شود و القاب دیگری همچون لسان الغیب، ترجمان الاسرار، لسان‌العرفا و ناظم‌الاولیا نیز دارد و به دلیل اشعار عرفانی‌اش نزد ما ایرانی‌ها جایگاه خاصی دارد.
وی در سال ۷۲۷ هجری قمری چشم به جهان گشود و در سال ۷۹۲ هجری قمری از دنیا رفت.
آرامگاه سعدی
آرامگاه سعدی معروف به سعدیه، محل دفن سعدی، شاعر برجستهٔ پارسی‌گوی است.خواجه شمس الدین محمد صاحب دیوان وزیر ، معروف به آباقا در قرن هفتم هجری مقبره ای بر فراز مدفن شیخ اجل ساخت که در سال ۹۹۸ هجری قمری توسط یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس ویران شد. بعدها کریم خان زند عمارتی دو طبقه از آجر و گچ بر مزار سعدی برپا کرد.
ارگ کریم خان زند
ارگ در دوره‌ی زندیه، بین سال‌های ۱۷۶۶ تا ۱۷۶۷ میلادی و به عنوان مکانی برای زندگی کریم خان زند ساخته شد. در زمان سلسله‌ی پهلوی این مکان به زندان تبدیل شد و به همین خاطر آسیب‌هایی به آن وارد شد که البته امروزه تا حد زیادی ترمیم شده است.
مسجد نصیرالملک شیرازی
مسجد نصیرالملک یکی از مساجد قدیمی شیراز است. این مسجد در محله گود عربان که در قدیم به محله اسحق بیگ معروف بوده واقع در جنوب خیابان لطفعلی‌خان زند و در نزدیکی شاهچراغ و در کوچهٔ نصیرالملک قرار دارد.
مجموعه پاسارگاد
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی برجای‌مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس جای گرفته‌است. این مجموعه دربرگیرنده ساختمان‌هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آب‌نماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است.
عمارت دیوانخانه شیراز
عمارت دیوانخانه قوام ملکی مربوط به دوره قاجار است و یکی از ابنیه ارزشمند دوره زندیه درشیراز بشمار می آید که در نزدیکی ارگ کریم خانی واقع شده و در گذشته به عمارت دیوان خانه کریم خان زند مشهور بوده است. این بنا در دوره کریم خان زند به عنوان مرکز حکومتی و رسیدگی برامور اداری حکومت زندیه مورد استفاده بوده واز مهمترین ویژگی‌های معماری این بنا می‌توان به وجود نقاشی‌های بسیار زیبا در تمام بدنه ساختمان، مقرنس‌کاری‌های روی چوب و سنگ، مقرنس‌کاری‌های گچی وحجاری‌های روی سنگ‌ها با نقوش حیوانات و گیاهان اشاره نمود.
نقش رستم
نقش رستم نام مجموعه‌ای باستانی در روستای زنگی‌آباد واقع در شمال شهرستان مرودشت استان فارس ایران است که در فاصلهٔ ۶ کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد. این محوطهٔ باستانی یادمان‌هایی از ایلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را در خود جای داده است و از حدود سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد تا ۶۲۵ میلادی همواره مورد توجه بوده است زیرا آرامگاه چهار تن از شاهنشاهان هخامنشی، نقش برجسته‌های متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و نقش‌برجستهٔ ویران شده‌ای از دوران ایلامیان در این مکان قرار دارند و در دورهٔ ساسانی، محوطهٔ نقش رستم از نظر دینی و ملی نیز اهمیت بسیار داشته است.
مقبره عارفان
یکی از دلایل اهمیت این باغ، وجود ۷ سنگ در آن است که گفته می شود مقبره عارفانی گمنام هستند.
بر اساس روایات، این ۷ عارف در گذشته در این باغ به عبادت و ریاضت می پرداختند و هرگاه یکی از دنیا می رفت، دیگران مراسم کفن و دفنش را انجام می دادند. وقتی آخرین نفر که از مرگ خود آگاهی یافت به غسال شهر خبر داد و او را احضار کرد و گفت: ما هفت نفر بودیم که شش نفرمان یکی یکی جهان را بدرود گفته و به جهان دیگر پا نهادند و من تنها ماندم؛ حال که مرگ من نیز فرا رسیده است، تو را احضار کردم و قبر خود را نیز در سمت پایین پای نفر ششم حفر کرده ام. بدن مرا غسل بده و در آن جا دفن کن.
شاهچراغ
شاه چراغ اصلی‌ترین جاذبه‌ی مذهبی شیراز است که از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار هست. در این مکان مقدس فرزند امام هفتم شیعیان، امام موسی کاظم (ع) آرمیده است.گفته می‌شود که معماری شاه چراغ مربوط به دوران قاجاریه می‌شود. در معماری مسجد شاه چراغ بیش از هر چیز دیگری ، کاشی‌کاری و آینه‌کاری‌های نفیس دست‌ساز خودنمایی می‌کنند.
باغ جهان نمای شیراز
باغ جهان نما که یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شیراز است و به عنوان قدیمی ترین باغ شیراز شناخته می‌شود. این باغ در خیابان حافظ واقع‌شده است.
این باغ با مساحت ۲/۸ هکتار دارای ۳۵۰۰ متر مربع فضای سبز است. عمده‌ی فضای سبز جهان‌نما را درخت‌های تنومند و کهن سرو و نارنج، شمشاد سبز، رزهفت‌رنگ، بنفشه، اطلسی و گل‌های داوودی تشکیل می‌دهد. این عمارت هشت ضلعی دارای ۴ شاه‌نشین و اتاق‌های دو طبقه‌ای است که در میان شاه نشین‌ها واقع شده است. عمارت وسط این باغ مربوط به دوره‌ی زند می باشد.
باغ نارنجستان قوام
نارنجستان قوام در خیابان لطفعلی خان زند واقع شده و با شاهچراخ حدود ۹ دقیقه فاصله دارد. مجموعه‌ی قوام در دوره‌ی قاجار و بین سال‌های ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷ تکمیل شد.
این مجموعه شامل یک حمام گچینه، حسینیه‌ی قوام، مکتب‌خانه‌ی قوام، اندرونی قوام (خانه‌ی زینت الملک)، دیوانخانه، حمام اختصاصی و اصطبل و زنجیرخانه بود که تعدادی از آن‌ها اکنون از بین رفته‌اند. در سال‌های اخیر زیرزمین ضلع شمالی نارنجستان مرمت شده و به عنوان موزه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خانه زینت الملک
خانه زینت الملک از آثار به جای مانده از دوران قاجار است و به دلیل سکونت زینت الملک قوامی، دختر قوام الملک چهارم، به این نام معروف است.
سقف تمام اتاق‌های این خانه از جنس چوب است که با نقاشی‌هایی تزئین شده‌اند.
خانه زینت الملک در مجاورت نارنجستان قوام شیراز قرار دارد و از طریق یک راهروی زیرزمینی به آن ارتباط دارد.
باغ دلگشا
باغ دلگشا یکی از باغ‌های تاریخی شیراز است که پیشینه‌ی آن به دوران پیش از اسلام و زمان فرمانروایی ساسانیان می‌رسد و نخستین کلاه فرنگی ایران در این باغ به ثبت رسیده است.
باغ ارم شیراز
باغ ارم یکی از زیباترین باغ های استان فارس و حتی کل کشور است که گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سوی خود می کشاند.
گفتنی است کلیه اطلاعات منتشر شده در این بخش توسط تیم تحریریه عصر تحلیل با بهره گیری از گفت و گو ، تحقیق و رصد منابع اینترنتی و کتب موثق تهیه و تدوین شده است. لذا هرگونه ایراد احتمالی محتوی مستقیما به عهده عصر تحلیل نیست و ادعاهای مطرح شده در خصوص اینگونه مسائل به همراه ارائه مستندات کافی مورد تائید نهادهای رسمی مورد قبول این سایت برای همکاری برای بازبینی و اصلاح است. گفتنی است اصلاحات محتوی تنها در بخش غیر خبری انجام می شود. شما می توانید برای اطلاعات بیشتر با گذاشتن نظر خود در زیر مطلب یا ارسال نظرات در بخش « تماس با ما » ما را در ارائه هرچه بهتر مطالب یاری کنید. منتظر نظرات سازنده شما هستیم./
منابع: ویکی پدیا- ویکی سفر- خبرگزاری موج
